Olson Kundig: Doğallığın Çerçevesinde Tasarımlar

“Hümanist bir yaklaşımla” sürdürülebilir projeler ortaya koymayı amaç haline getirmiş firma, içerisi ile dışarısı arasındaki sınır çizgisini bulanıklaştırıyor. Sonuçta insanların doğadan ayrılamayacağını, ayrılmaması gerektiğini vurgulamış oluyorlar. Sürdürülebilirlik, firmanın en önemli yapıtaşlarından bir tanesi. Zarafetin ve inceliğin, tüketim kültürüne ve yapaylığa bağlı olmadığını gösteriyorlar. Olson Kundig firmasının lüks anlayışını, “doğayla iç içe yaşamak, lükslerin en büyüğüdür,” diyerek özetliyor Jim Olson. 

Öncelikli olarak yaşam alanları tasarlasa da Olson Kundig ibadethanelerden ve üniversite kampüslerinden iş yerlerine kadar geniş bir skalada harikalar yaratıyor. Küçük ölçekli projelerde çalışmanın, insan deneyimini yeniden yorumlamalarını sağladığını söylüyorlar ve ekibin asıl keyif aldığı kısım da tam olarak bu. İnsanlığı, duyguları, doğayı ve yaşamı her şeyin önüne koyuyorlar. Makineleşmenin göbeğinde bir an olsun nefeslenmemizi sağlıyorlar. 

“Binaların, içlerinde yaşayan insanlar tarafından değiştirilebildiği” fikri, Olson Kundig binalarının temellerini oluşturan bir diğer yapıtaşı. Firmanın harikalar yaratan mühendisi Phil Turner tarafından tasarlanan karmaşık menteşe, makara ve yatak sistemlerini kullanan cepheleri, oluşturdukları mimariye dokunsal bir deneyim kazandırıyor ve insanları çevre ile olan bağlantılarını yeniden düşünmeye zorluyor. 

Chicken Point Cabin, Olson Kundig’in tam bu bahsettiğimiz dizayn ilkelerini somutlaştıran bir proje. Kuzey Idaho’da bulunan bu bina, Tom Kundig’in liderliğinde doğmuş bir tasarım. Gölün hemen yanında küçük bir yaşam alanı kurmayı hedefleyen müşterinin tek isteği, göle olabildiğince açık bir yapı oluşturmak. Olson Kundig’in yetenekli ekibi de bu isteğe dört elle sarılarak cevap veriyor, binanın göle bakan cephesine bir cam duvar ekliyor. 

Tom Kundig’in proje liderliğini yaptığı, Kanada’da yer alan bu şaraphane de Olson Kundig tarafından ortaya konan en sembolik işlerden bir tanesi: Burada, içerideki şarap yapımı ile dışarıdaki çevrenin topografisi arasında bir paralellik kuruluyor. Şaraphane, ortadan ikiye bölünmüş bir görünümüyle bir tarafa üretim sürecini öbür tarafa da misafir alanını yerleştiriyor. 

Martin’s Lane Winery tasarımında Olson Kundig, bilim ile sanatı da doğa üzerinden özdeşleştiriyor. Binanın içerisinde yer alan merdivenler, Fibonacci sekansı baz alınarak tasarlanmış. Ayrıca şaraphanenin üretim için ayrılmış yarısı, yerçekiminin avantajından da faydalanma imkanı sunuyor. Böylece bilimsel kusursuzluk, doğal çevrenin büyüsüyle bir araya geliyor. Eşsiz bir bütünlük! 

1950’li yıllarda kış tatilinin ve modernizmin en şahane ayrıntılarından bir tanesi olan Palm Springs, klimanın icadıyla sıradan bir banliyöye dönüşmüş. Olson Kundig, Desert House ile bu alanı özüne döndürmeyi ve doğayla yeniden kavuşturmayı amaçlıyor. Palm Springs’in köklerini, geleceğe bakan bir tasarım ile buluşturarak geçmiş ve gelecek arasında elle tutulur bir bağ kuruyor. 

Toprak tonlarındaki bu dizayn, çölün ortasındaki bir vaha izlenimi uyandıracak kadar güzel. Binanın yapımında kullanılan beton, taş, sıva, ahşap gibi doğal malzemelerle binanın çevresinin toprak tonları bir araya geliyor. İç tasarımı Olson Kundig ile Terry Hunziker işbirliği ile yapılan Desert House, yumuşak renkleri sayesinde hem göz yormuyor hem de doğal ışığın evin atmosferi içerisinde güzelce dağılmasını sağlıyor. 

Kaliforniya’nın yüksek dağlarında bulunan Sawmill, bulunduğu konumun kazandırdığı tüm avantajlara ve dezavantajlara sıkıca sarılıyor. Göz kamaştırmasının yanında net sıfır emisyona sahip bir tasarım olmasıyla da ön plana çıkıyor. Yazları yangın tehlikesi olan, kışları da aşırı soğuk geçen bir noktada duran Sawmill, Olson Kundig tarafından yapılan en zorlayıcı fakat en başarılı projelerden biri. 

Çevresindeki blok duvarlar, gündüzleri ısıyı emiyor ve böylece aşırı sıcaktan koruyor. Soğuk kış gecelerinde ise bu emilen ısı, evin içerisine dağıtılıyor. Böylece herhangi bir klimadan yararlanmadan tamamen doğal olarak ısı regülasyonu sağlanıyor. Neredeyse 8 metre uzunluğundaki cam duvar, tamamen açılıp kapanabiliyor. Bu sistemi oluşturan mekanizma ise tamamen geri dönüştürülmüş sulama pompasından yapılmış. Sawmill, hemen hemen her şartlarda sürdürülebilirliğin mümkün olduğunu ispat eder nitelikte. 

Minimalist tasarımıyla bu kilise, spiritüalizmin insana kattığı sakinliği somut hale getiriyor. Doğal tonlar, doğal ışıklar, ağaçlar, yeşillikler, toprak… Dış tasarımından en iç noktalarına kadar sembolik olan kilise, inancın insan ötesi ve birleştirici gücünü vurguluyor. Kilisenin dışından iç kısmına geçişi sağlayan koridorlar ile Olson Kundig, ruhun yolculuğunu gözle görülür hale getiriyor. 

Üstelik bu tasarım, binadan faydalanacak olan cemaat ile Olson Kundig ekibi arasında ortak bir çalışma yürütülerek oluşturulmuş. Böylece binanın baştan sona insan yorumuyla donatılıyor. Odağın ibadetten kaymaması, dini çerçevenin modernist bir tasarımda kaybolmaması ve doğa ile din arasındaki dengenin açıkça gösterilmesi amaçlanarak Overlake Park Presbyterian Church, yavaşça şekil almış. 

Olson Kundig, birlikte çalışan ve yaptığı işi çok seven 300 kişilik bir ekipten oluşmakta. Seçkin sanatçılarla ve zanaatkarlarla ortak çalışma yürütüyor, el emeğinin güzelliğini tasarımlarında temel alıyorlar. Ortak çalışmaya dayalı, insancıl, sağlıklı ve yaratıcı çevreler oluşturuyorlar. Tasarımlarıyla doğanın her insana ilham verebileceğini, evin içerisinde olsak dahi aslında yeşilliğin ve toprağın kucağında olduğumuzu hatırlatıyorlar.